In Memoriam drs. Martinus Adrianus (Martin) van der Wijst

Recent overleed op respectabele leeftijd in Heerlen ons werkgroeplid Martin van der Wijst (*Gemert 2 april 1934-+Heerlen 23 juli 2025). Martin kwam eind 1973 naar Heerlen om als chef de bureau / adjunct-archivaris bij het Heerlense stadsarchief, toen onderdeel van de Gemeentelijke Oudheidkundige Dienst (Archief en Museum), te werken en werd 1 januari 1974 als inwoner van Heerlen ingeschreven. Vanaf het begin van zijn dienstverband bij het archief werd hij belast met de eindredactie van het historisch tijdschrift ´Het Land van Herle´. Hij zou lid van de redactie blijven tot en met 2006. Maar tot 2013 bleef hij schrijven voor het tijdschrift. In totaal schreef hij rond de honderd grotere en kleinere bijdragen voor het tijdschrift.

Vanaf 1974 tot zijn overlijden was hij tevens lid van de historische werkgroep. Jammer genoeg kon hij tot zijn leedwezen de laatste jaren door ziekte niet aan de bijeenkomsten deelnemen. Als archivaris verzorgde hij voor Het Land van Herle – samen met anderen – cursussen paleografie (oud schrift) en over de regionale geschiedenis en monumenten.

Als aparte publicatie van zijn hand verscheen onder andere 100 jaar na de laatste Heerlense almanak uitgegeven door Karel Weyerhorst uit 1883 ‘De Heerlense almanak 1984’. Hij wilde er een hele reeks van maken, maar na een tweede editie eind 1984 kreeg hij geen tijd meer voor vervolgedities.

Wat opvalt in zijn artikelen is dat hij vooral heemkundige/volkskundige onderwerpen aansneed. Hij wist echter ook snel op actuele onderwerpen in te gaan, zoals blijkt uit een artikel in het Limburgs Dagblad van 25 februari 1976 waar hij in zijn functie en met naam genoemd wordt op het moment dat de prijzen van de aardappelen de pan uitrezen: ‘Ook in 1789 waren de aardappels duur’.

Hij haalde in juni 1983 zijn doctoraal rechtswetenschappen aan de Universiteit van Leiden. Meteen hierna wisselde hij intern van baan naar een functie bij de economische afdeling van de gemeente Heerlen.

Op vrijdag 24 april 2015 werd hij op Kasteel Hoensbroek benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn vele verdiensten in het maatschappelijk leven. De burgemeester memoreerde onder andere zijn activiteiten voor onze historische kring, het tijdschrift en het Heerlense stadsarchief, maar ook zijn vrijwillige activiteiten voor de buurtvereniging van Vrieheide en ´t Heitje´. Eerder was hij lid van de Provinciale Staten van Gelderland voor D’66 (tot 1973) en daarna enkele jaren van D66 Limburg. In zijn geboorteplaats schreef hij voor het tijdschrift van de Heemkundekring De Kommanderij Gemert en het boek ‘Beknopte geschiedenis van Gemert’ (1961, herdrukken 1972 en 1980). Sinds 1989 was hij actief lid van de Vrijmetselaars in Heerlen en daarna, vanaf 1996, als medeoprichter van de loge ‘La Lune’ in Sittard. Het lintje kreeg hij ook voor zijn belangeloze inzet voor afdelingen Heerlen en Zuid-Limburg van de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming (in 2015 al gedurende 30 jaar, eerst als penningmeester, later als secretaris, daarna voorzitter). Tot zijn overlijden was hij erevoorzitter.
Een laatste bericht over hem (met foto) stond op de Zuid-Afrikaanse nieuwswebsite ‘Netwerk24’ van 22 mei 2022 over zijn penvriendschap met Lizeth du Preez in het artikel ‘Intergenerasie-vriendskappe hou voordeel in vir jonk én oud’.
De afscheidsdienst vond plaats in besloten kring op dinsdag 29 juli te ’s-Hertogenbosch. We herinneren hem als een veelzijdig en aimabele persoonlijkheid met vele verdiensten voor onze historische kring ‘Het Land van Herle’.