Boosheid over plan mijnkolonie Slakhorst

In de voorbije periode hebben acht erfgoedorganisaties, waaronder Het Land van Herle, zich ingespannen voor het behoud van de cultuurhistorisch belangrijke mijnwerkersbuurt Slakhorst. Deze karakteristieke wijk was de eerste arbeiderswijk in Nederland die ontworpen werd door de iconische architect Jan Stuyt. Omdat in Parkstad inmiddels bijna alles dat nog verwijst naar het mijnverleden verdwenen is, was het vanuit historisch oogpunt heel belangrijk om dan tenminste deze erfgoedparel te behouden. We berichtten op deze site en in onze Nieuwsbrief regelmatig over deze strijd.

Helaas waren deze inspanningen tevergeefs en is er door Woonpunt gekozen voor ‘historiserende nieuwbouw’ oftewel een soort van Eftelingvariant. Als erfgoedorganisaties konden wij hier ons fiat niet aan geven en wij wensten onze namen niet aan deze plannen verbonden te zien. Om ons ongenoegen over de gang van zaken te uiten, werd er een boze brief gestuurd naar de media. De Limburger van 6 maart j.l. wijdt een nieuwsbericht hieraan. De volledige tekst van het krantenbericht staat onder de foto.

Boosheid over plan mijnkolonie Slakhorst; herinrichting

Door Jos Adriaens

Het herinrichtingsplan voor de Hoensbroekse mijnkolonie Slakhorst is ‘slechts een knipoog naar het verleden’. Dat stellen acht erfgoedorganisaties in een boze brief aan B en W van Heerlen en Woonpunt.

HOENSBROEK Van de oorspronkelijke architectuur van Jan Stuyt ‘blijft zeer weinig over’. Volgens de erfgoedorganisaties, waaronder het Cuypersgenootschap, de Bond Heemschut en Het Land van Herle, komt er een wijk met gestandaardiseerde woningen voor terug.
Het ‘open karakter met doorkijkjes’ wijkt volgens hen sterk af van de stedenbouwkundige oorsprong. ‘Van een zuivere reconstructie van de architectuur is geen sprake’. Bijvoorbeeld de maatvoering van ramen wordt als ‘storend’ omschreven.
De organisaties betreuren de sloop van 168 woningen, waarvoor er 147 terugkomen. Slakhorst was de eerste mijnkolonie van Stuyt die door Ons Limburg werd gebouwd en model stond voor andere mijnwerkerswijken.

Fondsen
Het Stuyt-karakter komt in de plannen van SatijnPlus en Architecten aan de Maas volgens woordvoerder Roelof Braad van de erfgoedverenigingen „totaal niet uit de verf”. Terwijl dat bij de Oude Egge in Brunssum (waar SatijnPlus ook bij betrokken was) beter is geslaagd.
Eigenaar Woonpunt verwijst naar technisch onderzoek, dat duidelijk maakt dat renovatie van de huizen in Slakhorst (met onder meer verzakte funderingen) niet realistisch is. Dat zou bovendien per woning anderhalve ton meer kosten dan nieuwbouw. „Er is niet genoeg moeite gedaan voor het vinden van fondsen waarmee cultureel erfgoed behouden kan blijven”, vindt Braad.
Daar is wethouder Marco Peters (Herstructurering, CDA) het niet mee eens. „We hebben onlangs met de provincie een overeenkomst gesloten, waardoor we een miljoen euro krijgen. Daardoor kunnen we bijvoorbeeld de boog en oude waterputten terugplaatsen.”
Dat het nieuwe plan stedenbouwkundig afwijkt van dat van Stuyt, vindt hij niet vreemd. „Honderd jaar geleden waren er andere wensen. Zoals grote tuinen voor het kweken van groenten. Daar is nu geen behoefte meer aan.”

Zuiniger
De erfgoedverenigingen hameren erop zuiniger om te gaan met nog resterende mijnwerkershuizen in bijvoorbeeld Musschemig, Beersdal en Molenberg. „Zodat dit erfgoed in elk geval nog op een aantal plekken behouden blijft”, zegt Braad. Voor Versiliënbosch hebben zij die hoop opgegeven. „Ook dat blijkt al een gelopen race.”
Peters zegt dat er een plan komt voor de toekomst van de Heerlense mijnkolonies.

Bron: De Limburger 6 maart 2023